Handleiding voor jongeren
We denken dat alle verhalen je iets te bieden hebben. Ze kunnen je raken, aan het denken zetten of je iets waardevols leren. We adviseren dan ook om alle verhalen te lezen van het begin tot het einde. De onderwerpen die je in een verhaal aan bod komen, vind je bij de verhalen en in de inhoudsopgave. Mocht je nieuwgierig zijn naar een specifiek verhaal, kun je natuurlijk ook direct dat verhaal lezen. De verhalen zijn ook los van elkaar te lezen.
Tijdens het lezen van dit boek nodig ik je uit om je bewust te zijn van je eigen gevoelens en gedachten. Wat vond je leuk aan een verhaal? Hoe zou jij je voelen bij zo’n eerste keer? Wat heeft je geraakt? Ben je bepaalde opvattingen van jezelf tegengekomen door het lezen van de verhalen? Sta stil bij wat je ervaart tijdens het lezen.
Hoewel je dit boek misschien liever in je eentje leest, is het leuk en leerzaam om er daarna met anderen over in gesprek te gaan. Dit kan met leeftijdsgenoten, je ouders en/of met een volwassene die je vertrouwt. Praat erover, reflecteer, deel je gedachten, je ervaringen, onzekerheden en kom samen tot nieuwe inzichten.
Handleiding voor ouders en opvoeders
Mogelijk wil je dit boek kopen voor je kind, zodat je kind een realistischer beeld van seksualiteit krijgt. Dat is geweldig! Maar ik wil je ook aanmoedigen om te onderzoeken of je het boek kunt gebruiken als hulpmiddel om zélf het gesprek met je kind over seks aan te gaan, hoe spannend of onwennig dit mogelijk ook voor je mag voelen.
Door open gesprekken met je kind te voeren over seks, met aandacht voor onzekerheden, twijfels, geklungel en plezier, doorbreek je het taboe rondom seksualiteit. Je leert je kind dat seks en alle gevoelens daarbij normaal zijn, waardoor je kind met meer vrijheid en zelfvertrouwen de eigen seksualiteit kan ontdekken. Bijkomend voordeel is dat je kind leert dat het altijd bij jou terecht kan voor dit onderwerp, zowel voor de leuke als de minder prettige ervaringen.
Wanneer je het gesprek met je kind aangaat, is het helpend om je bewust te zijn van je eigen overtuigingen en opvattingen over seks. Vaak draag je onbewust je eigen ideeën en opvattingen over aan je kind. Daarom nodig ik je uit om het boek zelf ook te lezen. Probeer je tijdens het lezen bewust te zijn van je eigen gevoelens en gedachten rondom seks. Zijn dit de boodschappen die je wilt overbrengen aan je kind?
Vergeet bij het lezen van het boek niet het laatste hoofdstuk te lezen: ‘Voor ouders en opvoeders – praten met je kind over seks.’
Dit boek kun je vervolgens gebruiken om over seksualiteit te praten. Je kunt het boek direct aan je kind geven en later vragen of je kind het al gelezen heeft en hoe het dit voor hem/haar was. Wanneer je inschat dat deze directe aanpak je kind kan afschrikken, kun je het boek ook ‘toevallig’ ergens in huis rond laten slingeren.
Wanneer je kind openstaat voor een gesprek, kunnen jullie allebei hetzelfde verhaal lezen en dat als basis gebruiken om in gesprek te gaan. Stel open vragen over het verhaal, beginnend met vragen over de persoon in het verhaal en vervolgens over hoe jouw kind daarover denkt. Kijk of er ook ruimte is om naast het stellen van vragen, iets over je eigen ervaringen te delen. Focus hierbij niet te veel op hoe de seks precies ging, maar vertel hoe je het ervaren hebt, waar je onzeker over was of deel grappige of klungelige momenten.
Blijf tijdens het gesprek goed afstemmen: haakt je kind al snel af dan houd je het kort, maar merk je dat je kind nieuwgierig is, dan kun je rustig wat meer delen en vervolgens weer vragen stellen.
Veel succes en plezier! Onthoud dat het gesprek niet perfect hoeft te verlopen. Je mag stotteren, stuntelen, zoeken naar woorden en uitspreken dat je het spannend of onwennig vindt om hierover te praten. Op die manier geef je meteen het goede voorbeeld.
Handleiding voor docenten
Dit boek kan een waardevol hulpmiddel zijn voor middelbare scholen en MBO’s om gesprekken over seksualiteit aan te gaan. Het is nu eenmaal vaak makkelijker om te praten over ervaringen van anderen, dan direct over jezelf.
Wanneer je als docent verantwoordelijk bent voor seksuele vorming, is het belangrijk om eerst stil te staan bij hoe dit voor je is. Vind je het belangrijk dat er meer openheid over seks komt? Is deze taak bij jou terecht gekomen vanwege het vak dat je geeft, of heb je zelf aangegeven dit te willen doen? Hoe comfortabel ben je met het praten over seks? Welke overtuigingen en opvattingen heb je over dir onderwerp? Voel je de vrijheid om ‘nee’ te zeggen tegen deze taak?
Omdat je als docent onbewust en indirect boodschappen overdraagt aan jongeren, is het belangrijk om je bewust te zijn van je eigen overtuigingen. Wanneer je merkt dat je moeite hebt om open over seksualiteit te praten of je op een andere manier niet prettig voelt bij het geven van seksuele vorming, is het goed om dit te signaleren. Misschien is er een andere docent op school die hier makkelijker over praat en het leuk vindt om deze taak op zich te nemen. Het kan ook zijn, dat je het zelf wel wilt doen, maar nog iets nodig hebt om dit op een fijne manier op te pakken (denk aan gesprekken in het team, ondersteuning van een collega of een training). Het is in ieder geval belangrijk dat je je zelf oké voelt bij het praten over seksualiteit, voordat je het gesprek met jongeren aangaat. Bespreek dit onderwerp binnen je team; dat is meteen een goede oefening.
Wanneer je dit boek wilt gebruiken binnen de seksuele vorming, lees het dan eerst zelf. Probeer je tijdens het lezen bewust te zijn van je eigen gevoelens en gedachten rondom seks. Vergeet bij het lezen van het boek niet het laatste hoofdstuk te lezen: ‘Voor ouders en opvoeders – praten met je kind over seks.’ Dit hoofdstuk bevat handvatten voor ouders/opvoeders die ook nuttig kunnen zijn voor docenten.
Wanneer je klaar bent om met een klas of groep jongeren via dit boek het gesprek aan te gaan over seks, kun je onderstaande lesbrieven gratis downloaden.
De ‘lesbrief, instructie docenten’ bevat tips hoe je het gesprek kunt aangaan met jongeren en beschrijft een werkvorm. De ‘lesbrief, instructie leerlingen’ bevat uitleg en vragen voor de jongeren. Deze kun je printen en aan de jongeren geven.